Een anonieme cowboy met een net zo anoniem lied, de nieuwste startup Mindr en een uitlaatservice voor waakhonden. Dat waren een paar ingrediënten van theatermakers Oscar Kocken en Daan Windhorst. Voeg daarbij nog een cursus ‘liegen met grafieken’ een paar smakelijke prijsuitreikingen en je hebt een serieuze én heel grappige avond over privacy. Kon je dit jaar niet bij de Big Brother Awards zijn? Kijk dan de video terug.

Welke emotie toonde Bits of Freedom-directeur Hans de Zwart toen hij verhaalde over een wereld die volhangt met camera’s die gezichten en gezichtsuitdrukkingen analyseren? Aan de hand van een serie websites en promotionele video’s liet hij zien wat de stand van gezichtsherkenning is. Het gebruik ervan is nu nog beperkt, maar zal komende jaren zeker een vlucht nemen. Het lijkt wel geïnspireerd op een letterlijke paragraaf uit Orwell’s ‘1984’.

Natuurlijk is een awardshow niets zonder prijzen. Minister Schippers, van Volksgezondheid, kreeg de Publieksprijs voor haar wetsvoorstel voor een uitbreiding van de mogelijkheid voor zorgverzekeraars om inzage te krijgen in het medisch dossier van patiënten om fraude aan te pakken. Voor het publiek dat de minister nomineerde is dit het zoveelste voorbeeld van het afkalvende medisch beroepsgeheim, dit keer ook nog eens om een heel mager resultaat te bereiken. De minister gaf daarop een schriftelijke reactie, dit kan je terugkijken vanaf minuut 1:15:17.

De experts gaven de prijs aan de Gemeente Rotterdam. Sinds 2006 is het voor gemeentes wettelijk mogelijk om “werkloze nieuwkomers” in bepaalde buurten te weigeren. Inmiddels blijken vijftien gemeenten aan de politie te vragen of deze mensen bij hun bekend zijn. Expert Bart de Koning over deze nominatie: “Burgers worden hierbij tot potentiële risico’s bestempeld en in feite preventief gestraft voor daden die ze nog niet begaan hebben, op grond van criteria en data die ze niet kennen.” Verantwoordelijk wethouder Schneider gaf ook een schriftelijke reactie, die je vanaf minuut 44:18 kan zien.

De Felipe Rodriguez Award reikt Bits of Freedom uit aan iemand die een uitzonderlijke bijdrage heeft geleverd aan het bevorderen van privacy. De prijs ging dit jaar naar Open Whisper Systems: de makers van de chat-app Signal en het gelijknamige protocol voor end-to-end versleuteling. Gebruikers kunnen daardoor veilig appen: alleen de ontvanger kan het bericht van de verzender ontsleutelen. Massasurveillance onmogelijk maken is hun doel. Ze hielpen daarom zelfs ook concurrerende apps als WhatsApp, Facebook en Google’s Allo. Tijdens de prachtige speech van developer Lilia Kai, drukte ze de aanwezigen op het hart optimistisch te blijven: “We can’t win a war against surveillance if we’re losing a battle against ourselves.” (Minuut 1:34:25)

In de tentoonstelling ‘Rendering Realities’, die onderdeel uitmaakt van de Big Brother Awards, probeert Leonardo Selvaggio het systeem van gezichtsherkenning te ondermijnen. De bezoekers van de awardshow kregen een masker met zijn gezicht uitgedeeld. Met deze donatie kunnen mensen zichzelf beschermen. Overigens, de tentoonstelling is gratis te bekijken tot en met woensdag, de dag waarop de Big Brother Awards dan echt helemaal worden afgesloten; met een workshop chatbots kraken.